Kalça Kireçlenmesi

Kalça eklemindeki kıkırdağın zamanla aşınmasıdır. Eklem aralığı daralır. Sürtünme artar. Kalça kireçlenmesi ile hareket kısıtlanır. Ağrı oluşur. Yürüme zorlaşır. Merdiven çıkmak güçleşir. Oturup kalkmakta zorlanılır. Genellikle ileri yaşta görülür. Obezite ve geçmiş eklem yaralanmaları riski artırır. Fizik tedavi, ilaç ve egzersizle tedavi edilir. İlerlemiş vakalarda protez ameliyatı gerekebilir.

Kalça Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?

En belirgin belirtisi, kalça ekleminde hissedilen ağrıdır. Bu ağrı genellikle kasık bölgesine, uyluğun ön yüzüne veya kalçadan dize doğru yayılabilir. Başlangıçta hareketle ortaya çıkar, ilerledikçe istirahat halinde bile devam edebilir. Sabah uyanıldığında veya uzun süre oturduktan sonra kalça ekleminde sertlik hissedilir. Bu katılık genellikle kısa sürelidir ancak zamanla daha kalıcı hale gelebilir. Hareket etmekte zorlanmaya yol açabilir. Kalça ekleminde kireçlenme ilerledikçe esneklik kaybolur. Özellikle eğilme, oturma, bağdaş kurma veya ayakkabı giyme gibi hareketlerde zorlanma görülür. Merdiven çıkmak veya yürümek de giderek zorlaşır. Kalçadaki ağrı ve sertlik nedeniyle kişi yürürken fark edilir şekilde topallayabilir.

Yürüyüş düzeni bozulur ve adımlar daha kısa, dengesiz hale gelir. Bu da düşme riskini artırabilir. Hareket sırasında kalça ekleminden kıtırtı ya da sürtünme sesi gelmesi sık görülen belirtilerdendir. Bu sesler, eklem yüzeylerindeki pürüzlerin sürtünmesinden kaynaklanır. Her ne kadar kireçlenme iltihaplı bir hastalık olmasa da zamanla eklemde hafif şişlik ya da dokunmaya karşı hassasiyet oluşabilir. Bu durum özellikle fiziksel aktivite sonrası artış gösterebilir. Kalça kireçlenmesi nedeniyle hareket kısıtlanırsa, bu durum uyluk kaslarında zayıflamaya neden olabilir. Uzun süre yürümek ya da ayakta kalmak zorlaşabilir ve bacaklarda erken yorulma hissedilir. İlerledikçe kişi günlük yaşam aktivitelerini yaparken daha fazla zorlanır. Araba kullanmak, oturup kalkmak, yataktan kalkmak gibi basit hareketler bile ağrılı hale gelebilir.

Kalça Kireçlenmesi Neden Olur?

Yaşlandıkça eklemdeki kıkırdak yapısı doğal olarak yıpranır. Bu yıpranma, kalça ekleminde kireçlenmeye yol açar. Özellikle 50 yaş üzerindeki kişilerde daha sık görülür. Fazla kilo kalça eklemi üzerine daha fazla baskı uygular. Bu durum kıkırdakların zamanla aşınmasına ve eklemin zarar görmesine neden olabilir. Ailede kalça kireçlenmesi öyküsü olan kişilerde, bu hastalığın görülme olasılığı daha yüksektir. Genetik faktörler, eklem yapısının zayıf olmasına sebep olabilir. Kalça kırıkları, çıkıkları ya da ciddi darbe alan kazalar eklem yapısını bozabilir. Zamanla bu bozulma, eklemde kireçlenmeye yol açabilir. Doğuştan kalça çıkığı veya gelişimsel kalça displazisi gibi hastalıklar, kalça ekleminin düzgün gelişmesini engeller.

Bu durum ilerleyen yaşlarda kireçlenmeye neden olabilir. Sürekli ağır yük taşıyan, çok uzun süre ayakta çalışan veya profesyonel spor yapan kişilerde kalça eklemi aşırı kullanıldığı için yıpranabilir. Bu da kireçlenmeyi tetikleyebilir. Romatoid artrit gibi eklemleri etkileyen hastalıklar, eklem içi dokularda iltihaplanmaya ve zamanla hasara neden olur. Bu süreç kireçlenmeye dönüşebilir. Geçirilmiş bir kalça eklem enfeksiyonu, eklem yapısını bozarak ilerleyen yıllarda kireçlenmeye yol açabilir. Özellikle kadınlarda menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesi, kemik ve eklem sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu da kireçlenmeye zemin hazırlayabilir. Uzun süre yanlış oturma, yürürken dengesiz ağırlık dağılımı ya da ayak tabanı problemleri kalça eklemini zorlayabilir. Zamanla yapısal bozukluklara neden olabilir.

Kalça Kireçlenmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ağrı ve iltihabı kontrol altına almak amacıyla kullanılır. Genellikle non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) tercih edilir. Bu ilaçlar ağrıyı azaltır, şişliği kontrol eder ve günlük aktiviteleri daha rahat yapmayı sağlar. Ancak uzun süreli kullanımlar mide, karaciğer veya böbrek sorunlarına neden olabileceğinden doktor kontrolünde alınmalıdır. Fizik tedavi, kas gücünü artırmak, esnekliği korumak ve eklem hareketlerini geliştirmek için önemli bir yaklaşımdır. Uygun egzersizlerle kalça çevresindeki kaslar güçlendirilir ve yük dağılımı dengelenir.

Ayrıca denge ve duruş egzersizleri de düşme riskini azaltmaya yardımcı olur. Aşırı kilo, kalça eklemi üzerine fazla yük bindirir ve kireçlenmeyi hızlandırabilir. Bu nedenle ideal kiloya ulaşmak ve korumak, hem hastalığın ilerlemesini yavaşlatır hem de ağrının azalmasına katkı sağlar. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle kilo kontrolü sağlanabilir. Kalça eklemine uygulanan enjeksiyonlar, doğrudan ağrılı bölgeye etki ederek rahatlama sağlar. Kortizon enjeksiyonları iltihabı azaltırken, hyaluronik asit enjeksiyonları eklem sıvısını artırarak hareket kolaylığı sağlar. Bazı vakalarda PRP (trombositten zengin plazma) uygulamaları da tercih edilebilir.

Baston, yürüteç gibi yardımcı araçlar, hastanın yükünü azaltarak kalça ekleminin daha az zorlanmasını sağlar. Bu yöntem, özellikle ileri yaştaki hastalar için hem güvenli hareket etmeyi sağlar hem de ağrının hafiflemesine yardımcı olur. Merdiven çıkmaktan kaçınmak, sert zeminlerde uzun süre yürümemek, uzun süre oturmamak ve düşük tabanlı ayakkabılar giymek gibi alışkanlıklar kalça eklemine olan baskıyı azaltabilir. Aynı zamanda stresten uzak, aktif ve dengeli bir yaşam tarzı benimsemek genel sağlığa katkı sağlar. İleri evre kalça kireçlenmesi vakalarında diğer yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir. En yaygın yöntem, kalça protezi ameliyatıdır. Bu operasyonda hasarlı eklem çıkartılır ve yerine metal ya da seramikten yapılmış yapay bir eklem yerleştirilir. Ameliyat sonrası hastaların çoğu ağrılarından kurtulur ve günlük yaşama daha kolay adapte olabilir.